cash. Stres, birçok insanın yaşamını olumsuz yönde etkilediği için kişiler tarafından stresle başa çıkma yöntemleri sıklıkla araştırılıyor. Stres, özellikle genç kişilerde sıkça karşılaşılan bir durum olmakla beraber orta yaşlılarda da sık sık karşılaşılıyor. Özellikle gündelik yaşam, beşeri ilişkiler, okul, iş ve birçok farklı durum stresin ortaya çıkmasına neden sıkça maruz kalan kişiler, bu etkenden kurtulmak için çeşitli araştırmalar yapıyorlar. Stresten kurtulmak için belli yöntem ve uygulamalar bulunmaktadır. Bu yöntemlerin en başında ise Stresle başa çıkma eğitimi yer alıyor. Kişiler, bu konuyla alakalı olarak çeşitli eğitimler alabilir ve stresle karşılaşmayı uzak durmak isteyen kişilerin ilk etapta stres nedir sorusuna yönelmesi ve cevap bulması gerekiyor. Daha sonrasındaysa stres yönetimi ile ilgili bilgiler edinmesi gerekiyor. Bu bilgileri düzgünce uygulamaya sokan kişiler, stresleriyle başa Nedir?Stres, yaşamın birçok noktasında karşılaştığımız ve başa çıkmak zorunda kaldığımız olumsuz bir duygu bilinenin aksine bir hastalık ya da psikolojik bir rahatsızlık değildir. Fakat çeşitli hastalıkların meydana gelmesine zemin hazırlar ve temelini oluşturur. Genel olarak stres, kişilerin kendi üzerinde hissettikleri olumsuz bir baskı şeklidir. Bu baskı ile kişiler stresli ve sıkışmış acı, üzüntü, mutluluk, korku gibi duyguların hissedilirken vücudun verdiği bir tepki çeşididir. Vücut, bu durumlar ile karşılaştığında stres durumunu hissetmeye başlar. İnsanlar herhangi bir durumda korku yaşamaya başlarsa kendilerini bir baskı içerisinde bulurlar. Bu baskı haline de stres Nasıl Başa Çıkılır?Stresle başa çıkmak için şunlar yapılmalıdırDüzenli olarak spor başa çıkma eğitimleri desteğe başa çıkma kitapları temin edinmeli ve hayatında gerçek hedefler planlı bir şekilde yönetmek miktarda su bir şekilde uyunmalı ve uyku iyi yapan alkol, uyuşturucu, sigara ürünlerden uzak başa çıkma yöntemleri bu şekilde sıralanabilir. Düzenli kitap okumak ve kendinizi geliştirmeye yönelik çalışmalar yapmak da sizi stresten uzak tutmaya Yönetimi Nedir?Stres yönetimi, stresli durumları kontrol etmeniz için son derece önemli bir olgudur. Bu yöntem ile doğru seçimler yapabilir, yaşamın her noktasında başarıyı elde edebilirsiniz. Aşırı stres hissedilen durumlarda, stres yönetimi yapabilen kişiler, büyük sorunları rahatlıkla ortadan günlük hayatta plansız gelişen durumlar bizlerin daha çok karşısına çıkar. Eğer yaşamımızı belirli bir plan üzerinde yaşarsak daha az stres yaşar ve stresi daha iyi şekilde kontrol altında tutabiliriz. Bu planlı yaşama sayesinde stresimizi kolayca yönetimine göre gündelik yaşamı disiplinli bir şekilde planlamanız ve bu plan dahilinde yaşamanız gerekir. Çalışacağınız zamanı, dinlenmeniz gereken zamanı ve eğlenmeniz gereken zamanları iyi ayarlamanız düzgün bir şekilde planlar ve günlerinizi bu plana göre yaşar iseniz monotonluk durumu da ortadan kalkar. Böylece stresinizi en iyi şekilde yönetmeyi başarırsınız. Çalışmanız gereken zaman çalışmaya, eğlenmeniz gereken zaman eğlenmeye enerji harcamanız gerekir. Bu şekilde stresinizi yönetebilir ve daha az sorun yaşayabilirsiniz. Hatta ilerde doğacak olan çeşitli hastalıklarında böylelikle önüne geçmiş Belirtileri Nelerdir?Stresin üç farklı ana belirtisi vardırFiziksel BelirtileriEllerde bir şekilde tuvalete ağrısı ya da ve sırt bölgesinde yoğun karşı BelirtileriAni öfke patlamalarıAlınganlık bir halÇevreye karşı güven duygusunda güvende düşüşBaşarısızlık BelirtileriKarar vermede güçlük karşı ilgide kaygısı haliSosyal yaşamın zayıflamaya belirtileri bu üç ana başlık altında kendisini göstermektedir. Genel olarak stresin son evresinde sosyal yaşamda zayıflık belirtileri görülür. Bu belirtileri yaşayan kişilerin kesin olarak stres yönetiminde bulunması gerekiyor. Gerekli durumlarda ise eğitimlerin veya tedavilerin alınmasında fayda Zararları Nelerdir?Stresin zararları şunlardırBağışıklık sisteminde zayıflamaCilt ve deri üzerinde kırışıklıklarHormon bozukluklarının oluşmasıKronik hastalıkların meydana gelmesiÇeşitli psikolojik sorunların doğmasıAşırı derecede strese maruz kalan kişiler, bu zararları net bir şekilde yaşamakta ve hissetmektedir. Sağlıklı bir yaşam sürmek için kişilerin stresi oldukça iyi bir şekilde yönetmesi gerekmektedir. Uzmanlar, hayatın her anında kişinin karşısına çıkabilen strese karşı "kendi kendine konuşmak, şarkı söylemek, bağırmak, yastığı yumruklamak ya da havaya tekmeler savurmak" gibi ilginç yöntemler öneriyor. Psikolog Göksu Göktaş, yaptığı açıklamada, yaşamın neredeyse her anının stresle karşı karşıya geçtiğini belirterek, "sabah asansör bozuksa, trafik kötüyse, iş yerinde herkes gerginse, borçlar birikiyorsa, çocukların istekleri bitmek bilmiyorsa... Bu listeyi sonsuza kadar uzatabilirsiniz, ama bu, strese mahkum yaşayacağımız anlamına gelmez" dedi. Birçok kişinin strese mahkum olmamak için her konuda olumlu şeyler düşünmeye çalıştığını, ancak olumlu düşünerek stresi yok etmenin mümkün olmadığını belirten Göktaş, "Olumlu düşünme, boşa gösterilen bir çaba olarak kalacaktır, ama kontrol altına alabiliriz. Stresle baş etme yöntemleri herkes tarafından uygulanması zor ve 'nerede bende o şans' dedirtecek kadar imkansız görünüyor, oysa, o kadar zor değil" diye konuştu. Göktaş, maça giden erkeklerin evlerine döndüklerinde her zamankinden daha rahat göründüklerinin aile fertleri tarafından fark edilebildiğine dikkati çekerek, "Çevrenizde kimsenin olmadığına emin olduğunuzda kendi kendinize konuşun, bağırın, şarkı söyleyin. Kendi kendine konuşmak hakkındaki olumsuz yargıları da bir tarafa bırakın. Sizin ruh sağlığınız başkalarının ne düşüneceğinden daha önemlidir" dedi. Parkta oturmayı da stres atma yöntemi olarak gösteren Göktaş, "Sadece 15 dakika beyni doğal akışa bırakmanın gergin vücudun ve dolu zihnin rahatlamasını sağlayacağını" ifade etti. Göktaş, evde strese girildiğinde komik bir şarkı söylemenin, hatta komik hareketler yapmanın, zorla da olsa gülmek ve çocuk ruhunu yakalamanın birkaç dakika içinde kişiyi rahatlatacağını bildirerek, şöyle devam etti "Zaman zaman fiziksel bir yük hissederiz. İçinizden bir şeyler devirmek, fırlatmak gelir. Bu gerçekten o anki bir ihtiyaçsa birkaç yastık yumruklayabilir, yerinizde hızlı koşma hareketi yapabilir, havaya tekmeler savurabilirsiniz. Bunları yalnız bir ortamda yapmak daha doğal olmanızı ve rahatlamanızı sağlar." Göktaş, stresi kontrol altına almada sporun gücüne de dikkati çekti. Bu önerilerin bazı kişilere komik gelebileceğini belirten Göktaş, "komik olduğunu düşünmeyin, mutlak uygulayın. Stresi kontrol altına aldığınızda komik bulduğunuz bu önlemleri yaşam tarzınız haline getireceğinizden emin olun" diye konuştu. AA Mülakat, iş görüşmesi sırasında işe alım uzmanlarının sizi hızlıca tanımalarını sağlayan bir buluşma şeklidir. Bu görüşmeler sırasında sizden beklenen belirli zaman dilimi içinde kendinizi en iyi şekilde anlatmanızdır. Bunun yanında artık birçok kurumsal firma için özgeçmiş, tecrübeler de yeterli olmuyor. İşe alım uzmanları, size sordukları sorularla olaylar karşısında nasıl bir tutum sergileyeceğinizi anlamaya çalışıyor. Bir yandan stres yaşarken bir yandan da sorulara cevap verme şekliniz ve tutumlarınızla, farkında olmadan karşınızdaki kişiye kendiniz hakkında bilgi görüşmesine gitmeden önce, işe alım uzmanını tarafından size yöneltilecek sorulara karşı nasıl cevap vermeniz gerektiğini bilmeniz büyük öneme sahip. Görüşme sürecinin her bir bölümüne gereken özeni göstererek dikkatli olmanız gerekiyor. Bu tutum sizi nihai hedefe daha hızlı ulaştıracak bir bakış açısıdır. Yazımızda en zor mülakat sorularına nasıl cevap verilir, sizler için derledik. Birlikte Zor Mülakat Sorularına Nasıl Cevap Verilir?Mülakatın stresi başlı başına yeterli bir sebepken bir de zor sorular daha çok ter dökmemize sebep oluyor. Aslında bakarsanız bu stresin temel nedeni mülakat tecrübenize bağlıdır. Eğer mülakat konusunda yeterli tecrübeye ve bilgiye sahip değilseniz en kolay soruları yanıtlamak bile zorlayıcı olabilir. En zor mülakat sorularına geçmeden önce stres ve stresle başa çıkma eğitimini sizlere öneriyorum. Bunun yanı sıra ilerleyen başlıklarda uygulamalı mülakat teknikleri eğitimine de yer vereceğim. Uygulamalı mülakat teknikleri eğitiminde gerçek bir mülakat deneyimi yaşıyorsunuz. CV hazırlama ve iş görüşmesine hazırlık eğitimi ise İK profesyoneli tarafından kilit noktaların anlatıldığı önemli bir eğitim. Enstitü platformunda bu eğitimlere online olarak katılabilir ve tecrübe edinebilirsiniz. Hayalinizdeki işi elde edebilmek için mülakat önemli! Şimdi gelelim mülakatta zor sorulara nasıl yanıt verileceğine;Bu iş için kendinizi fazla nitelikli bulmuyor musunuz?İş tecrübeniz çok fazlaysa ve yeni bir iş için mülakata çağrıldıysanız, bu soruyla karşı karşıya kalma ihtimaliniz çok yüksektir. İşe alım uzmanı ile mülakat sırasında size, başvurduğunuz pozisyon ile ilgili fazla tecrübeye sahip olup olmadığınızı sorduysa, bu sorunun arka planını düşünmeniz gerekir. Bu soru sorulduğunda asıl öğrenmek istenen bu pozisyondan sıkılıp sıkılmayacağınızdır. Bu ve benzeri sorulara net cevap vermeye çalışın ve cevaplarınızla mülakatı gerçekleştiren kişilerin sizi olumlu değerlendirmeleri için gereken yanıtları verin. "Bu alanda tecrübe sahibi olmanızın kurum için de iyi bir sonuç olup olmayacağını, aynı pozisyonda daha önce uzun süre çalışmış olan birinin, daha başarılı olup olmayacağını?" Soran yanıtlar verebilirsiniz. Bu yanıtlar mülakat sırasında faydalı olabilir. İşe alım uzmanları şu üç sorunun cevabını bilmek ister. “İşin ne olduğunu anladınız mı? İşi yapacağınızı düşünüyor musunuz? İşi yapar mısınız?Yoğun olduğunuz bir iş dönemleriyle başa çıkma yöntemleriniz nelerdir?Davranışsal mülakat soruları, işe alım uzmanları tarafından sık tercih edilir. Adayın temel becerileri ve nitelikleri hakkında oldukça fazla bilgi verir. Uzmanların size bu soruyu yöneltmelerinin asıl sebebi ise zor zamanlarda olaylara verdiğiniz tepkileri anlamaktır. İş yaşamında yaşanan sorunlar kişiyi strese sokar. Böyle zamanlarda sorunlarla nasıl başa çıkacağınız önemlidir. "Bazı durumlarda herkesin işleri artabilir, böyle durumlar karşısında zaman kaybetmeden görev önceliklerini belirlemek çok önemlidir. Doğru bir yanıt olacaktır. Her işi aynı anda yapmaya çalışmak durumu karmaşık hale getirebilir" gibi cevaplayabilirsiniz. İşe alım uzmanları, ne kadar akıllıca davrandığınızı ve yöntem kullanarak çalıştığınızı görmek işi bitirmeniz gereken zamanda tamamlayamadığınızda ne yaparsınız?Bu soru, sık sorulan klasik bir davranışsal görüşme sorusudur. Sizden beklenen yanıt, böyle bir olay karşısında ne yaptığınızdır. Sorunu ele alma şekliniz, çözmek için hangi stratejileri uygulayacağınız merak konusudur. İşe alım uzmanları sizden olayı analiz etmenizi ve makul çözümler içeren cevaplar vermenizi isterler. "Beklenen işlerin bugün tamamlanması gerekiyor mu?" Bitirmeniz gereken birçok iş varsa burada önceliklendirmeniz gereken işlerin ilk yapılması gerektiğini ifade etmelisiniz. Bekleyen tüm işleri aynı anda yapmanız mümkün değildir. Buna göre bir stratejik yaklaşım göstermeli ve önceliklendirmeniz gerekenleri tarzınızı anlatabilir misiniz? Çalışma tarzınızın farkında mısınız?İş görüşmelerinde sorulan popüler sorulardan biridir. Ancak, pek çok kişi bu soruya yanlış cevap verir. İşe alım uzmanlarının bu soruyu yönelterek asıl öğrenmek istediği kişiliğiniz değildir. Ya da neleri sevip sevmediğinizi değil nasıl çalıştığınızı öğrenmek isterler. Birçok aday "Stres yaşamam, eleştiriden hoşlanmam" gibi yanıt verebilir. Bu yanıt kişilik özelliğinizi tanımlar. Ayrıca hiç kimse böyle bir yanıtla karşılaşmak istemez. Çalışma tarzınızın işinizle alakalı olması şarttır. İşe alım uzmanları genellikle yalnız mı yoksa takım çalışması içinde mi çalışmayı tercih ettiğinizi öğrenmek ister. Birçok kurum da çeşitli çalışma özelliklerini kendinde barındıran kişileri tercih eder. Çalışma tarzınız sorulduğunda; rahatlıkla organize olup olmadığınız, hızlı çalışıp çalışmadığınız, iyi planlama yapıp yapmadığınızla ilgili cevaplar vermeniz daha uygun tek kelimeyle nasıl açıklarsınız?Kurumların çoğu kimi işe aldıkları hakkında hep bir kaygı yaşar. İşe alım uzmanı, işverene işinizi iyi yapıp yapmayacağınız konusunda fikir verip, ikna etmiş olur. Birkaç aylık deneme sürelerinin büyük bir sebebi de bu riski almakla ilgilidir. Bu nedenle uzmanlar bazen size "kendinizi bir kelimeyle tanımlayın" gibi sorular sorabilir. Bu aslında zor bir sorudur. Bu soruya verilecek en önemli cevaplardan biri dinamik olabilir. "Keyifli" ya da “stressiz” gibi cevaplar vermek, sizi anlatıyor olsa da mülakat sırasında verilecek cevaplar arasında iyi bir seçim olduğu bahseder misiniz?Mülakat sırasında hobileriniz sorulması eski bir gelenek olabilir. Ancak, kurumlar genel olarak kültürel anlamda onlara uyumunuzu ölçebilmek adına daha kişisel sorular sormak ister. İşe alım uzmanları, bu soruya karşılık vereceğiniz cevapların içinden sizle ilgili küçük şeyleri yakalamaya çalışır. Bu soruyu yanıtlarken birkaç tane strateji izleyebilirsiniz. Öncelikle, ne kadar başarılı işler yaptığınızdan bahsetmemeniz doğru olacaktır. Bu yanıt karşı tarafa negatif enerji vermekten başka bir işe yaramaz. Bu cevap yerine yürüyüşe çıkmayı, spor yapmayı, enstrüman çalmayı, seyahat etmeyi sevdiğinizden bahsedebilirsiniz. Karşınızdaki kişiye pozitif enerji vermeniz önemlidir. Hobiniz ne kadar küçük olursa olsun, işe alım uzmanının sizi işe alması için yeterli mülakat sırasında karşılaşabileceğiniz en zor mülakat sorularına nasıl cevaplar vermeniz gerektiği ile ilgili örnekler verdik. Mülakat sırasında sıkıntı yaşamamak ve hazırlıklı olmak için uygulamalı mülakat teknikleri hakkında bilgi sahibi olmanız gerekir. Enstitü tarafından online sunulan uygulamalı mülakat teknikleri eğitimi, size bu konuda neler yapmanız gerektiği hakkında kapsamlı bilgiler Mülakat Teknikleri Eğitimi Nedir?İşe alım süreçleri ve uygulamalar hakkında bilgi edinmek isteyenler için sunulan uygulamalı mülakat teknikleri eğitimi, bu alanda ayrıntılı bilgiler edinmenize yardımcı oluyor. İnsan kaynakları alanında yeni becerilere sahip olmak ve güncel kalmak istiyorsanız ihtiyacınız olan her şey Enstitü tarafından online olarak sunuluyor. Bugüne kadar edindiğiniz teorik bilgilerinizi gerçek bir uygulamalı mülakat teknikleri deneyimi ile pratiğe dökme imkanına sahip olacaksınız. Sizinle aynı durumda olan birçok kişi ile bilgi alışverişinde bulunmanız da daha iyi pekiştirmeniz için iyi bir fırsattır. İnsan kaynakları uzmanlarının bir adayı görüşmeye çağırmadan önce iyi bir tarama yapması da oldukça zor bir teknikleri ile doğru adayı bulmak kolaylaşır. Bu teknikler sayesinde başvuran adayların ne kadar yetkin olup olmadığını anlamak daha pratik olur. İnsan kaynakları yöneticileri, işe alım uzmanlarının ya da mülakata katılacak bir adayın mülakat teknikleri hakkında uygulamalı bir bilgiye sahip olması oldukça önemlidir. İnsan kaynakları yöneticilerinin aday için en uygun mülakat teknikleri uygulaması olası riskleri de oldukça düşürür. İlerleyen zamanlarda kurum için sorun çıkarmayacak bir adayı belirlemek için insan kaynaklarının uygulamalı mülakat tekniklerini bilmesi önemlidir. Aynı şekilde bir adayın diğer adayların arasından sıyrılarak istediği işi elde etmesi de ancak, uygulamalı mülakat teknikleri hakkında yeterli bilgiye sahip olması ile Zor Mülakat Sorularına Nasıl Cevap Verilirmülakat yektinlik bazlı mülakat soruları en zor mülakat Başa çıkma; bireyin dış ve iç dünyasının yarattığı zorlukları gidermek, onları kontrol altında tutmak, gerginlikleri azaltmak için gösterdiği bilişsel ve davranışsal cabadır. Başa çıkmanın işlevi, bireyi stresin olumsuz fiziksel yada psikolojik sonuçlarından korumaktır. Stresle başa çıkma stratejileri problem odaklı ve duygusal odaklı olmak üzere ikiye ayrılır. Problem odaklı stratejiler; sorumluluğu kabul etme, çözümler üretme, sosyal destek alma, mücadele etme gibi stresli durumu doğrudan değiştirmeye yönelik bilişsel ve davranışsal etkinlikleri içerir. Problem odaklı stratejiler savaş ya da kaç tepkisini harekete geçirir. Duygu odaklı stratejilerde ise kişi, zorlanma karşısında durumu değiştirmeye çalışmak yerine savunmaya yönelik tepkiler geliştirir. Savunmaya yönelik tepkilerin amacı, içinde bulunulan zorlanma durumunun yaratabileceği sıkıntı ve tükenmişlikten kurtulmaktır. Bu durumda birey ya kaygı yaratan konuyu sürekli anlatmak gibi onarım mekanizmalarını ya da duygularıyla yüzleşmek yerine ego savunma mekanizmalarını kullanır. Ego savunma mekanizmalarını çabaya yönelik davranışlardan ayıran en önemli özellik, bu tepkilerin bilinç dışında geliştirilmesidir. Savunma mekanizmaları var olan sorunu çözmez, sorunların yarattığı kaygıyı sadece azaltarak bireyin uyumunu kolaylaştırır. Savunma mekanizmaları, zorlanma durumuyla baş etmek için öncelikli strateji durumuna gelir ve sıklıkla kullanılırsa uyumu bozar ve sağlıksız bir nitelik insan savunma mekanizmalarını zaman zaman kullanır. Savunma mekanizmalarını sürekli kullanmak, bireyin gerçekle bağını koparır ve ruh sağlığını olumsuz etkiler. Belli başlı savunma mekanizmaları aşağıda verilmiştir. Dua Dua bütün dinlerde ortak olan bir olgudur. Kişinin pozitif enerjisini yükselten yöntemlerden biri olan dua, başa çıkılamayan durumlarda yatıştırıcı bir rol üstlenerek bireyi rahatlatır. Hayal Kurma Bireyin gerçek yaşamda doyuma ulaştıramadığı ihtiyaç ve güdüleri hayal kurarak gerçekleştirmesidir. Çalıştığı kurumda emir almaktan bunalan birinin kendini şirket patronu olarak hayal etmesi bu mekanizmaya Tepkiler Oluşturma Bireyin, rahatsız edici bir duygunun etkisinden kurtulmak için gerçekte hissettiği duyguların tam tersini göstermesidir. Aslında komşusunu çok kıskanan birinin komşusuna sürekli iltifat etmesi karşıt tepki oluşturmaya örnektir. Mantığa Bürüme Kaygı ve mutsuzluk yaratan ya da toplum tarafından kabul görmeyen duygulara, düşüncelere, davranışlara, yetersizlik ve başarısızlıklara mantıksal bahaneler bulmaktır. Okul hayatında başarısız olan bir öğrencinin “Hayatta daha önemli şeyler var, okulda başarılı olsam ne olacak, hem okumayanlar daha çok para kazanıyor.” demesi buna örnektir. Bastırma Hoşa gitmeyen, rahatsızlık veren ya da uygun görülmeyen duygu, düşünce, istek ve hatıraların bilinçaltına itilmesidir. Gidilmek istenmeyen bir randevunun saatinin unutulması, bir trafik kazası anının bilinçaltına itilerek hatırlanmaması bastırmaya Yansıtma mekanizması; eksiklik ve yenilgilerin sucunu başkasına atmak ya da suçluluk duygusu uyandıran düşünce ve davranışları diğer insanlara mal etmek biçiminde ortaya çıkar. Yenilen sporcunun hakemi suçlaması birinci, yalan söyleyen birinin “Herkes yalan soyluyor.” demesi ise ikinci bicim yansıtmaya örnektir. Ödünleme Telafi İnsanın ustun olma güdüsü doyurulmadığında kişide aşağılık duygusu oluşur. Kişi bu aşağılık duygusundan kurtulmak için enerjisini başarılı olacağı bir alana aktarır. Örneğin özel hayatında başarısız olan birinin iş hayatında daha çok çalışarak başarılı olması ödünlemedir. Yön Değiştirme Bireyin, öfke tepkisini asıl kaynağa değil de başka kaynağa göstermesine yon değiştirme denir. Patronuna kızan kişinin, evde eşini nedensiz yere azarlaması yon değiştirmedir. Polyannacılık Tatlı Limon Bireyin, karşılaşmış olduğu olumsuz durumların iyi yönünü görmesidir. Örneğin parasını kaybeden birinin “Belki ihtiyacı olan biri bulmuştur.” demesi Polyannacılığa örnektir. Yüceltme Toplum tarafından kabul görmeyecek bir güdünün kabul edilebilir davranışlara dönüştürülmesidir. Heyecan yaşamaktan hoşlanan birinin dağcı olması ve tehlikeli tırmanışlar yapması yüceltmeye örnektir. İnkâr Yadsıma Baş edilemeyen ya da kaçılamayan bir tehlike veya sıkıntıyı yok saymaktır. Eşini kaybeden birinin hala eşinin elbiselerini yıkayıp, ütüleyip dolapta saklaması bu savunma mekanizmasına örnektir. Gerileme Bireyin, olgunluk düzeyinin gerisinde davranması şeklinde ortaya çıkar. Yetişkin birinin küsmesi ya da kardeşini kıskanan 5 yaşındaki çocuğun, altını ıslatması gerilemeye örnektir. Çağdaş yaklaşımlarda egonun stresle başa çıkmadaki rolü savunma işleviyle sınırlanmaz. Bu yaklaşımlara göre insan, davranışlarını bilinçli olarak yönetir ve zorlanmayla baş edebileceği etkin stratejiler belirleyebilir. Stresle başa çıkmada yaygın olarak kullanılan yapıcı, olumlu stratejilerin bazıları aşağıda belirtilmiştir. Düzenli Egzersiz Düzenli egzersiz bedeni stres ile ilgili hormonlardan arındırır. Endorfin, melatonin ve dopamin gibi mutluluk hormonlarının salgılanmasını artırır. Vücuttaki gerginliği azaltır. Bu sayede zinde ve enerjik olan vücut strese karşı direnç kazanır. Rahatlama Teknikleri Stres tepkisinde kaslar gerilir, kan basıncı ve kan şekeri yekseler, solunum artar. Rahatlama ve gevşeme teknikleriyle kaslardaki gerginlik azalır, tansiyon düşer, kan şekeri azalır, solunum yavaş ve derindir. Böylece stres düzeyi azalır ve stresin zararlı etkileri engellenmiş olur. Herkes için etkili olan tek bir rahatlama tekniği yoktur. Birey kendine ve yaşam tarzına veya o anki durumuna en uygun olan müzik dinleme, resim yapma, gezintiye çıkma vb. birçok tekniği kullanabilir. Ruhsal Uygulamalar Tinsel-Meditatif Doğu ve batıda uygulanan meditasyon, konsantrasyon vb. uygulamalar tinsel ve meditatif uygulamalar olarak kabul edilir. Bu uygulamalar sırasında solunum, dolaşım vb. yavaşlar. Dış dünya ile olan zihinsel bağ kesilerek iç huzur sağlanmaya çalışılır. Her şeyin geçici ve değişime tabi olduğu düşüncesi ile rahatlama sağlanır. Böylece streste bir azalma hissedilir. Stresle nasıl başa çıkılır? Uzmanların sıklıkla altını çizdiği gibi stresi yönetmeyi öğrenmek şart! Zira iyi yönetilebildiğinde bizi harekete geçirme, motive etme hatta tehlikelere karşı tetikte tutma gibi birçok faydası olan stres, kontrol edilemediğinde ve aşırı hissedildiğinde, ona yenik’ düşüldüğünde ise sağlığı tehdit ediyor! Acıbadem Maslak Hastanesi’nden Uzman Psikolog Simru Kavak “Bu tehlikelerin içinde kalp-damar, tansiyon ve mide hastalıklarını, bağışıklık sisteminin zayıflamasına bağlı rahatsızlıkları, depresyon, kaygı bozuklukları, uyku sıkıntıları, konsantrasyon sorunları, öfke yönetimi zorlukları, madde kullanımı ve çeşitli bağımlılıklar gibi psikolojik sorunları saymak mümkün” diyor. Peki, stresten tamamen uzak bir yaşamdan söz etmek mümkün olmadığına göre, stresin olumsuz sonuçlarından korunmak için onu yönetmeyi nasıl öğrenebiliriz? Uzman Psikolog Simru Kavak strese yenik düşmemenin, onu yönetmenin 9 püf noktasını anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu. Önce stres kaynaklarınızı belirleyin Stres kaynaklarınızı belirlemekle işe başlayın. İki tip stres kaynağı bulunuyor Değiştirebileceğimiz ve değiştiremeyeceğimiz/yok edemeyeceğimiz kaynaklar. Hayatınızı ve bir gününüzü gözden geçirerek sizi strese sokan durumları belirleyin ve bunları “değiştirilebilecek” ya da “değiştirilemez/yok edilemez” kaynaklar olarak sınıflandırın. Eylem planınızı hazırlayın Değiştirilebilecek kaynaklar için eylem planınızı hazırlayın Üzerinde değişiklik yapabileceğiniz veya ortadan kaldırabileceğiniz kaynaklar için nasıl bir yol haritası izleyeceğinizi belirleyin. Bunu yaparken kısa-orta-uzun vadeli bir plan hazırlayabilirsiniz. Küçük küçük adımlarla başlamanın bile bir başlangıç olduğunu ve sizi sonuca ulaştıracağını unutmayın. Ayrıca bu planı yazarak veya çizerek yapmak harekete geçmeniz için sizi motive edecektir. Alet çantanızı güçlendirin Değiştirilemeyecek kaynaklarla mücadele için alet çantanızı güçlendirin Bazı stres kaynaklarını ortadan kaldırmak veya onlardan uzak kalmak mümkün olmayabiliyor. Bu durumda yapılacak şey, kendi mücadele araçlarınızı artırmak ve güçlendirmektir. Fiziksel, bireysel ve işinize ait örgütsel değiştirilemez stres faktörlerinizi belirleyip, onlarla barışmaya ve beraber yaşamaya hazır olun. Kendinizi tanıyın ve özel reçetenizi oluşturun Uzman Psikolog Simru Kavak “Stresi yönetebilmenin en etkili yollarından biri de, kendinize özel reçete hazırlamak. Bunun için, strese karşı dayanıklılığı artırdığı bilinen standart yöntemlerden faydalanabilirsiniz. Aşağıdaki sorulara yanıtlarınızı verin ve bu cevaplar üzerine düşünün Beni neler mutlu ediyor? Nelere tutku duyuyorum? En çok ne yapmaktan hoşlanıyorum? Bunu kiminle, kimlerle yapmak hoşuma gidiyor? Zamanımı kiminle veya kimlerle daha fazla geçirmek istiyorum? Kim beni gülümsetiyor, mutlu ediyor? Denemek ve yapmaya başlamak istediğim şeyler neler? Sonrasında yapacağınız şey ise, verdiğiniz cevaplardaki aktivitelere ve kişilere günlük hayatta ayırdığınız zamanı yavaş yavaş artırmak” diyor. Hareketsizlikten kaçının Değiştirilemeyen stres kaynakları söz konusu olduğunda pek çok araştırma, açık havada tempolu yürüyüş, yoga gibi fiziksel aktivitenin stresle mücadeledeki etkisinden bahsediyor. Ancak hoşlanmadan ve zorla yapacağınız her şey sizi daha fazla strese sokacağından kendinize uygun olan fiziksel aktiviteyi keşfedin. Yüzme, bisiklet, pilates ya da tenis gibi mutlaka hoşlanacağınız bir faaliyette bulunun. Düzenli nefes egzersizi yapın Stres anında önce nefes sayısı sıklaşıp, kalp atışı hızlanıyor ve bunu diğer değişiklikler takip ediyor. Bu nedenle stresli anınızda ilk olarak nefesinizi kontrol ederek, diğer olumsuzlukların da önüne geçebilirsiniz. Diyafram nefesini doğru şekilde alabilmek için; bir elinizi göğüs kafesinizin altına, diğer elinizi de göğsünüzün üzerine yerleştirin ve burnunuzdan derin bir nefes alın. Nefesi alırken göğüs kafesinizin değil, göğüs kafesinizin altının şişmesi gerekiyor. Aldığınız nefesi 3’e kadar sayarak ağzınızdan verin. Bu işlemi 5 kez yapın. İleride bu sayıyı artırabilirsiniz. Bu basit egzersizi günlük yaşantınızın bir parçası haline getirerek sağlığınız için de önemli faydalar sağlayabilirsiniz. Zamanı iyi planlayın Değiştirilemeyen stres kaynaklarından birisi de, zamanı doğru yönetememek sonucu biriken işler. Zamanla rekabet etmeyin, onu takım arkadaşınız haline getirin. Günlük planınızda öncelikli ve önemli işlerle, bekleyebilecek olanları belirleyin. Bunları yazılı olarak hoşunuza giden bir ajandada veya telefonunuzda görmek, yönetmenizi kolaylaştıracaktır. Olabildiğince plana sadık kalın. Elinizde olmayan ve planı aksatacak işler devreye girdiğinde de, nefes egzersizlerinden faydalanın. Gerektiğinde hayır’ demeyi öğrenin Kendi ellerimizle yarattığımız en büyük stres faktörlerinden biri, insanlarla ilişkilerimizde sınırlarımızı belirleyememek. Beğenilme, kabul görme, reddedilmekten korkma gibi pek çok sebeple ortaya çıkabilen bu durum, kişinin kendini bir süre sonra istemediği ve yönetmekte zorlandığı bir yoğunluğun içinde bulmasına neden olabiliyor. Başta zor gelse de, gerektiğinde hayır’ demesini öğrenin. Bir teklif geldiğinde evet demeden önce iyi düşünün. Bunu yapmanız ne kadar gerekli, bu teklifi neden kabul ediyorsunuz ve hayır’ dediğiniz durumda çekindiğiniz olası sonuçlar neler? Cevabınızı verirken kesin ve net bir hayır’ demek sizi zorluyorsa, cevabınızın neden olumsuz olduğunu kısa ve nazik bir dille açıklamak, sonrasında alacağınız tepkiye karşı duyduğunuz endişeyi azaltabilir. Sabırlı olun Uzman Psikolog Simru Kavak “Hiç bir yöntemin sihirli değnek olmadığını bilin. En önemlisi, bu yolculukta kendinize karşı sabırlı olun, süreklilik gerektiren bir gelişim sürecinde olduğunuzu unutmayın. Kilo vermek istediğiniz zaman, sadece bir gün spor yaparsanız, vücudunuzda hiçbir gözlenebilir değişim olamaz. Psikolojik beceriler de böyledir. Çabanızın etkilerini görmek ve davranış değişikliği yapabilmek için önünüzde sabırla ilerlemeniz gereken bir süreç olduğunu unutmayın ve kendinizdeki en ufak gelişimi bile takdirle karşılayın. İşler istediğinizden yavaş ilerlediğinde, kendinize karşı nazik olun” diyor.

stresle nasıl başa çıkılır mülakat